Τα ανυψωτικά μηχανήματα των αρχαίων Ελλήνων. (B' Μέρος).

 Ανυψωτική μηχανή ανθρώπινου κλωβού

Χρησιμοποιούνταν για την ανύψωση πολύ μεγάλων φορτίων και ο «ιστός» της αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η άρθρωσή της εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στο έδαφος. Η σταθεροποίησή της σε διάφορες κλίσεις επιτυγχανόταν από δύο «επίτονους» (σχοινιά) που τανύονταν με πολύσπαστα και βαρούλκα.

Το φορτίο ανυψωνόταν ή καταβιβαζόταν με τη βοήθεια δύο σχοινιών έλξης, ενός «τρίσπαστου» με διπλούς «τροχίλους» σε κάθε αξονίσκο και ενός οριζόντιου άξονα εδραζόμενου επί «χελωνίων» που περιστρεφόταν από το βάρος ενός ή περισσότερων ανδρών που βάδιζαν εντός ενός ενσωματωμένου ακτινωτού τροχού («κλωβού»). Τα σχοινιά τυλίγονταν στις άκρες του «πηνίου» εκατέρωθεν του κλωβού.

Ανυψωτική μηχανή
με βαρούλκα ανύψωσης ιστού και φορτίου

Ο «ιστός» της αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η άρθρωσή της εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στην οριζόντια δοκό έδρασης. Η σταθεροποίησή της σε διάφορες κλίσεις επιτυγχανόταν από δύο επίτονους (σχοινιά) που τανύονταν με πολύσπαστα και το οπίσθιο βαρούλκο (μέσω αφαιρούμενων μοχλοβραχιόνων). Το φορτίο ανυψωνόταν ή καταβιβαζόταν με τη βοήθεια «πολύσπαστου» και ενός βαρούλκου με οριζόντιο άξονα, το «πηνίον», (όπου τυλιγόταν το σχοινί ανύψωσης του φορτίου) και περιστρεφόταν (γύρω από ειδικά έδρανα, τα «χελώνια» που προσαρμόζονταν πάνω στον ιστό) με τη βοήθεια σταθερών ακτινωτών μοχλοβραχιόνων.
Το οπίσθιο βαρούλκο ήταν επίσης απαραίτητο για την ανέγερση και καταβίβαση του ίδιου του ιστού κατά την έναρξη και το πέρας του έργου. Η τριβή μεταξύ των άκρων των αξόνων των βαρούλκων και των σημείων έδρασής τους εξασφάλιζε την εύκολη σταθεροποίησή τους.
Ο γερανός ήταν τοποθετημένος πάνω σε κατρακύλια για την παράπλευρη μετακίνησή του.

Τετράκωλος ανυψωτική μηχανή (ικρίωμα)

Αποτελούνταν από τέσσερεις κατακόρυφες δοκούς που συνδέονταν με οριζόντιες (εγκάρσια ή χιαστί τοποθετημένες δοκούς και λοξές αντηρίδες). Το φορτίο αναρτόταν μέσω πολύσπαστου από το μέσον της μηχανής. Με συνδυασμό πολλών τετρακώλων μηχανών δημιουργούνταν τα «ικριώματα» που έφεραν στην κορυφή τους (πάνω σε κατρακύλια) χειροκίνητα βαρούλκα ανύψωσης φορτίων.

Ανυψωτική μηχανή αμφίπλευρης ανύψωσης

Αποτελούνταν από μια κυλιόμενη (πάνω σε κατρακύλια) πλατφόρμα και ένα αρθρωτό κατακόρυφο πλαίσιο τύπου «Π» που έφερε στην κορυφή του πολύσπαστο και στη βάση του ακτινωτό βαρούλκο για την ανύψωση του φορτίου. Εκατέρωθεν της πλατφόρμας ήταν προσαρμοσμένα βαρούλκα για τον έλεγχο της κλίσης του πλαισίου. Ήταν ιδιαίτερα κατάλληλη για την φορτοεκφόρτωση πλοίων αλλά και για την κατασκευή μόλων όπως μαρτυρείται από την ανασκαφική έρευνα της ομάδας του Jean-Yves Empereour στο λιμάνι Αμαθούντος της Κύπρου. Ο λίθος προσδενόταν (από τις πλευρικές υποδοχές του σχήματος «U») στο οπίσθιο τμήμα της πλατφόρμας, κατόπιν ανυψωνόταν με τη βοήθεια του κεντρικού βαρούλκου και στη συνέχεια μεταφερόταν στο προβολικό εμπρόσθιο τμήμα της πλατφόρμας με τη συνδυασμένη έλξη και χαλάρωση του εμπρόσθιου και οπίσθιου βαρούλκου αντίστοιχα. Κατόπιν ο λίθος καταβιβαζόταν με τη βοήθεια του κεντρικού βαρούλκου (και αφού περιστρεφόταν) τοποθετούνταν στη θέση του εντός της θαλάσσης. Η πλατφόρμα προωθούνταν συνεχώς κατά μήκος του κτιζόμενου μόλου. (Με δύο όμοιους μηχανισμούς κτίζονταν οι δύο παράλληλες παρειές κάθε μόλου και το κενό γέμιζε με ακατέργαστους λίθους).

 

Μονόκωλος ανυψωτική μηχανή Ήρωνος

Αποτελούνταν από μία μόνο μεγάλη δοκό που έφερε στην κορυφή της και στη βάση της δύο «τροχίλους». Η κλίση της επιτυγχανόταν με τη βοήθεια τριών «επιτόνων» που τανύονταν ή χαλαρώνονταν με τη βοήθεια μικρών χειροκίνητων βαρούλκων.
Ένα χονδρό σχοινί ήταν τυλιγμένο σε ίσες αποστάσεις κατά μήκος της δοκού, που χρησίμευε για την ενίσχυσή της, αλλά και ως σκάλα για έκτακτες επιδιορθώσεις.
Η δοκός τοποθετούνταν συνήθως πάνω σε μια βάση με κατρακύλια για την οριζόντια μετακίνησή της με ένα βαθούλωμα στο κέντρο που εξασφάλιζε την άρθρωσή της. Η ελκτική δύναμη του σχοινιού ανύψωσης του φορτίου προερχόταν από ζώα ή ένα ισχυρό χειροκίνητο βαρούλκο εδάφους. Χρησιμοποιούνταν για την ταχεία εκτέλεση μικρού έργου.

Τρίκωλος ανυψωτική μηχανή

Αποτελούνταν από τρεις κεκλιμένες δοκούς που σχημάτιζαν ένα τρίποδο. Το φορτίο αναρτιόταν μέσω πολύσπαστων από την κορυφή της μηχανής και ανυψωνόταν με τη βοήθεια ενός οριζόντιου περιστρεφόμενου άξονα («πηνίου»). Ο άξονας στηριζόταν στα έδρανα («χελώνια») των δύο εμπρόσθιων δοκών και περιστρεφόταν με τη βοήθεια χειρομοχλών.
Πηγή
http://diulistirio.blogspot.gr/


 

Ενημερωθείτε για ότι συμβαίνει με ένα

στη σελίδα μας.

Το Διυλιστήριο ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει σχετικά με τα άρθρα που δημοσιεύονται τα οποία απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους.