Από τον Δρ Μπραζιώτη Απόστολο
Ο ιός του Δυτικού Νείλου
Μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Προκαλείται από τον ιό του δυτικού Νείλου από τον οποίο πήρε και το όνομα του. Ο ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1937 στην Ουγκάντα, στην Ανατολική Αφρική. Ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες το καλοκαίρι του 1999 στη Νέα Υόρκη. Ο ιός του δυτικού Νείλου ανήκει στην οικογένεια των φλαβοϊών.
Η βασική δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά, από όπου μολύνονται τα κουνούπια, ενώ οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια. Όταν ένα κουνούπι «τσιμπήσει» ένα μολυσμένο πουλί και στη συνέχεια τσιμπήσει ένα άτομο, τότε το άτομο αυτό μολύνεται. Τα κουνούπια μεταφέρουν τα υψηλότερα ποσά του ιού στις αρχές του φθινοπώρου. Γι αυτό και το ποσοστό της ασθένειας αυξάνει στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου. Ο κίνδυνος μειώνεται καθώς ο καιρός γίνεται πιο κρύος και τα κουνούπια εξαφανίζονται- Ο ιός δεν μεταδίδεται από άτοµο σε άτοµο. ∆εν µεταδίδεται µέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγµα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής. Ακόμη , σπάνια όμως, με Μεταγγίσεις, µεταµοσχεύσεις: Σε πολύ µικρό αριθµό περιπτώσεων έχει αναφερθεί µετάδοση του ιού από µεταµόσχευση οργάνου, µετάγγιση αίµατος και σπάνια από τη µητέρα στο έµβρυο (συγγενής λοίµωξη).
2-14 ημέρες μετά το τσίμπημα μπορεί να εμφανιστούν τα συμπτώματα. Η ασθένεια που προκαλεί μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή. Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα ιογενούς συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση. Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Το 80% των ατόµων που µολύνονται παραµένουν ασυµπτωµατικοί, το 20% εµφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στα 100 ασθενείς (<1%) εµφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστηµα.
- Ασυµπτωµατική λοίµωξη: Το 80% (4 στα 5) των ατόµων που µολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύµπτωµα.
- Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που µολύνονται µε τον ιό αναπτύσσουν ήπια συµπτωµατολογία, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναµία, πόνους στους µυς και τις αρθρώσεις, εµέτους και µερικές φορές δερµατικά εξανθήµατα (στον κορµό) και διόγκωση των λεµφαδένων. Τα συµπτώµατα φεύγουν σε 4-7 ηµέρες χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα.
- Σοβαρή µορφή νόσου: Λιγότερα από 1 στα 100 άτοµα (κυρίως άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή µορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα/µηνιγγίτιδα). Τα συµπτώµατα της σοβαρής νόσου περιλαµβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαµψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισµό, κώµα, τρόµο, σπασµούς, µυϊκή αδυναµία και παράλυση.
Τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν µερικές µέρες, αν και µερικές φορές η διάρκεια είναι µεγαλύτερη. Τα συµπτώµατα της σοβαρής µορφής της νόσου (εγκεφαλίτιδα/µηνιγγίτιδα) µπορεί να διαρκέσουν µερικές εβδοµάδες.
Όσοι παρουσιάσουν συμπτώματα συνήθως είναι ήπια και πιθανό να παρουσιάσουν τα πιο κάτω:
• Κοιλιακός πόνος
• Διάρροια
• Πυρετός
• Πονοκέφαλος
• Έλλειψη όρεξης
• Μυϊκοί πόνοι
• Ναυτία
• Εξάνθημα
• Πονόλαιμος
• Διόγκωση των λεμφαδένων
• Έμετος
Σπάνια ο ιός μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα οπότε το παιδί μπορεί να παρουσιάσει τα πιο κάτω συμπτώματα:
Σύγχυση, απώλεια της συνείδησης ή κώμα, μυϊκή αδυναμία, δυσκαμψία του αυχένα
Τα πιο κάτω άτομα κινδυνεύουν να παρουσιάσουν σοβαρή μορφή της ασθένειας του ιού του δυτικού Νείλου.
• Παιδιά με μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο ιός HIV, μεταμοσχεύσεις οργάνων, η χημειοθεραπεία
• Οι ηλικιωμένοι ή πολύ μικρά παιδιά
• Εγκυμοσύνη
Πώς θεραπεύεται η λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου;∆εν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συµπτώµατα περνούν µόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευτούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε µονάδα εντατικής θεραπείας για µηχανική αναπνευστική υποστήριξη κ.λπ.). Τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν. Μόνο υποστηρικτικά μέτρα στο παιδί.
∆εν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιµο εµβόλιο έναντι του ιού.Πρόγνωση της ασθένειας του ιού του Δυτικού Νείλου
Σε γενικές γραμμές, η πρόγνωση μιας ήπιας λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι εξαιρετική. Για τους ασθενείς με σοβαρές περιπτώσεις μόλυνσης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, οι προοπτικές είναι πιο αβέβαιες. Η εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική βλάβη και θάνατο. Περίπου το 10% των ασθενών με μόλυνση στον εγκέφαλο δεν επιβιώνουν.
Τι µπορώ να κάνω για να αποφύγω τη µόλυνση;- Να αποφεύγω τα τσιµπήµατα των κουνουπιών
1. Χρήση εντοµοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρµα και πάνω από τα ρούχα. Χρησιµοποιούνται δραστικές ουσίες, µεταξύ των οποίων το DEET (ΝΝ διεθυλο-µετα-τολουαµίδη), ικαριδίνη ή πικαριδίνη (Picaridin KBR 3023) και φυσικές ουσίες όπως αιθέρια έλαια ευκαλύπτου (που όµως έχουν σχετικά µειωµένη εντοµοαπωθητική δράση). Ο χρόνος δράσης των εντοµοαπωθητικών ουσιών κυµαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες. Για τα εντοµοαπωθητικά που περιέχουν DEET προτιµώνται τα σκευάσµατα µε συγκέντρωση 30-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά. ∆εν υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση σε εγκύους και θηλάζουσες µητέρες, ενώ δεν συστήνεται η χρήση τους στα βρέφη µέχρι 2 µηνών. Τα εντοµοαπωθητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφονται µετά τα αντιηλιακά, και δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή µε το στόµα, τα µάτια και τον βλεννογόνο της µύτης. Σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή.
2. Χρήση εντοµοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυρεθρινοειδή (π.χ. περµεθρίνη), ουσίες που προσβάλλουν το νευρικό σύστηµα των εντόµων και τα αποπροσανατολίζουν. Κυκλοφορούν στο εµπόριο στις εξής µορφές: αερόλυµα (αεροζόλ), ταµπλέτες, εξατµιζόµενο διάλυµα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή. ∆εν πρέπει να εφαρµόζονται στο δέρµα.
3. Προσοχή κατά τις σηµαντικότερες ώρες έκθεσης στα τσιµπήµατα. Τα περισσότερα είδη κουνουπιών που µεταφέρουν τον ιό τσιµπούν από το σούρουπο µέχρι το χάραµα.
4. Χρήση κατάλληλων ενδυµάτων. Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώµα (µακριά µανίκια και παντελόνια). Πιο αποτελεσµατικά είναι τα ανοιχτόχρωµα και φαρδιά ρούχα.
5. Συχνά λουτρά καθαριότητας για την αποµάκρυνση του ιδρώτα.
- Να αποφεύγω τα κουνούπια στο σπίτι
1. Αντικουνουπικά πλέγµατα (σίτες που εµποδίζουν τη δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγµατα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγοί τζακιού) και περιοδικός έλεγχος και συντήρησή τους.
2. Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές µε µεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών µέσων (όπως χρήση εντοµοαπωθητικών σε βρέφη <2µηνών). Είναι πιο αποτελεσµατικές όταν είναι εµβαπτισµένες σε εντοµοαπωθητικό.
3. Αποµάκρυνση του στάσιµου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα µέρη του κήπου, ώστε να µην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιµνάζοντα νερά που αποτελούν σηµεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σηµειώνεται ότι ακόµα και το έδαφος που παραµένει για µεγάλα διαστήµατα υγρό µπορεί να αποτελέσει σηµείο εναπόθεσης αυγών.
4. Χρήση ανεµιστήρων ή κλιµατιστικών. Ο δροσερός αέρας µειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεµιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόµων.
5. Καλό κούρεµα γρασιδιού, θάµνων, φυλλωσιών (σηµεία που βρίσκουν καταφύγιο ενήλικα κουνούπια).
6. Χρήση λαµπτήρων κίτρινου χρώµατος για τον φωτισµό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).
https://diulistirio.blogspot.gr
