Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer 1788-1860) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, γνωστός στην ιστορία της φιλοσοφίας από το βιβλίο του "Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση" (1819), στο οποίο ανέπτυξε τη βασική του φιλοσοφική θεωρία ότι ο κόσμος που μας περιβάλλει, καθοδηγείται από μία συνεχώς ανικανοποίητη και τυφλή βούληση, που αναζητά συνεχώς την ικανοποίησή της. Ο Σοπενχάουερ ήλπιζε ότι το βιβλίο του θα αναγνωριζόταν αμέσως ως ένα επιδραστικό και καθοριστικό φιλοσοφικό έργο, που θα τάραζε τα νερά της φιλοσοσφίας.
Όμως, οι προσδοκίες του διαψεύσθηκαν, καθώς το βιβλίο του δεν έτυχε ανάλογης υποδοχής ούτε από τους κριτικούς ούτε από το κοινό της εποχής, με αποτέλεσμα να μη σημειώσει την παραμικρή επιτυχία. Η ανάλυση της Βούλησης ως καθοδηγητικής αρχής μέσα στον κόσμο και το σύμπαν, οδήγησε τον Σοπενχάουερ στο συμπέρασμα ότι οι συναισθηματικές, σωματικές και σεξουαλικές επιθυμίες δεν μπορούν ποτέ να εκπληρωθούν ολοκληρωτικά και ότι το ανικανοποίητο πάντα θα τυραννάει τον άνθρωπο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Σοπενχάουερ να κατατείνει προς ένα τρόπο ζωής που απέρριπτε τις ανθρώπινες επιθυμίες, παρόμοιο με αυτόν που διδάσκει ο Βουδισμός.
Η εκπαίδευση του Άρθουρ Σοπενχάουερ δεν υπήρξε συστηματική. Σπούδασε για δύο χρόνια (1797-1799) στη Χάβρη για να μάθει Γαλλικά, τέσσερα χρόνια σε μιαν ιδιωτική εμπορική σχολή στο Αμβούργο και αργότερα στη Βαιμάρη (όπου συνδέθηκε κοινωνικά με τον κύκλο του Γκαίτε) μελέτησε κλασική φιλολογία. Το 1809 άρχισε να σπουδάζει, ιατρική στην αρχή και κατόπιν φιλοσοφία, στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Από το 1811 μέχρι το 1813 σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, όπου παρακολούθησε τα μαθήματα φιλοσοφίας του Φίχτε.
Παίρνει πτυχίο μετά από 2 χρόνια γράφοντας μια πτυχιακή εργασία την οποία εκτίμησε ιδιαίτερα ο Γκαίτε. Στη συνέχεια απομονώνεται στη Δρέσδη, όπου και ολοκληρώνει τη μελέτη των κλασσικών φιλοσόφων. Το 1820 γίνεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Το 1831 μετακομίζει στη Φρανκφούρτη όπου και ζει για το υπόλοιπο της ζωής του. Έχει παραιτηθεί από την ιδέα της ακαδημαικής σταδιοδρομίας και εντελώς απομονωμένος, αφοσιώνεται στη μελέτη των φυσικών επιστημών και τη συγγραφή. Φαίνεται ότι η ζωή του εκεί ήταν μάλλον ευχάριστη, αλλά ο ίδιος δεν ήταν ευτυχισμένος.
Εκτός από το γεγονός ότι ήταν εκ φύσεως μισάνθρωπος, ήταν και βαθιά απογοητευμένος από το γεγονός ότι κανείς δεν αναγνώριζε την αξία του και η πικρία του γινόταν εντονότερη από την περιφρόνησή του προς την επίσημη εγελιανή φιλοσοφία.Πεθαίνει το 1860 σε ηλικία 72 χρονών από πνευμονία.
Η μεταφυσική ανάλυση της Βούλησης από μέρους του Σοπενάουερ, η άποψή του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, ο αθεισμός και ο πεσσιμισμός του που διαπνέουν ολόκληρο το έργο του και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του, επηρέασαν πολλούς γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος όπως ο Νίτσε, ο Βιτγκενστάιν, ο Αινστάιν, ο Φρόυντ και πολλοί άλλοι. Με την έκδοση μιας συλλογής δοκιμίων (Πάρεργα και Παραλειπόμενα, 2 τόμοι,1851) γύρω από διάφορα θέματα που αφορούσαν την πανεπιστημιακή φιλοσοφία, τον υπερβατικό διαλογισμό, την παραψυχολογία, τις γυναίκες και διάφορα άλλα θέματα, ο Σοπενχάουερ άρχισε επιτέλους να κατακτά τη διασημότητα που τόσο ήθελε, με αποτέλεσμα η φήμη του να διαδοθεί πέρα από τους ακαδημαικούς κύκλους και με την πάροδο του χρόνου, ο Σοπενχάουερ απετέλεσε αντικείμενο λατρείας, με αναρίθμητους οπαδούς και θαυμαστές στην Αγγλία, τη Ρωσία και τις Η.Π.Α.
Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά αποφθέγματα του Άρθουρ Σοπενχάουερ που απεικονίζουν τις βασικές όψεις της φιλοσοφίας του:
Επιμέλεια Κειμένου: Ευάγγελος Κουσιάδης, Συγγραφέας-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας info@kousiadis.gr
Παρακάτω μερικές προτάσεις μας από Σοπενχάουερ
Εγχειρίδιο πρακτικής σοφίας ( Εκδόσεις Ροές )
Για τη δυστυχία του κόσμου ( Εκδόσεις Πατάκη )
Αφορισμοί ( Εκδόσεις Ροές )
Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο ( Εκδόσεις Πατάκη )
Όμως, οι προσδοκίες του διαψεύσθηκαν, καθώς το βιβλίο του δεν έτυχε ανάλογης υποδοχής ούτε από τους κριτικούς ούτε από το κοινό της εποχής, με αποτέλεσμα να μη σημειώσει την παραμικρή επιτυχία. Η ανάλυση της Βούλησης ως καθοδηγητικής αρχής μέσα στον κόσμο και το σύμπαν, οδήγησε τον Σοπενχάουερ στο συμπέρασμα ότι οι συναισθηματικές, σωματικές και σεξουαλικές επιθυμίες δεν μπορούν ποτέ να εκπληρωθούν ολοκληρωτικά και ότι το ανικανοποίητο πάντα θα τυραννάει τον άνθρωπο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Σοπενχάουερ να κατατείνει προς ένα τρόπο ζωής που απέρριπτε τις ανθρώπινες επιθυμίες, παρόμοιο με αυτόν που διδάσκει ο Βουδισμός.
Η εκπαίδευση του Άρθουρ Σοπενχάουερ δεν υπήρξε συστηματική. Σπούδασε για δύο χρόνια (1797-1799) στη Χάβρη για να μάθει Γαλλικά, τέσσερα χρόνια σε μιαν ιδιωτική εμπορική σχολή στο Αμβούργο και αργότερα στη Βαιμάρη (όπου συνδέθηκε κοινωνικά με τον κύκλο του Γκαίτε) μελέτησε κλασική φιλολογία. Το 1809 άρχισε να σπουδάζει, ιατρική στην αρχή και κατόπιν φιλοσοφία, στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Από το 1811 μέχρι το 1813 σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, όπου παρακολούθησε τα μαθήματα φιλοσοφίας του Φίχτε.
Παίρνει πτυχίο μετά από 2 χρόνια γράφοντας μια πτυχιακή εργασία την οποία εκτίμησε ιδιαίτερα ο Γκαίτε. Στη συνέχεια απομονώνεται στη Δρέσδη, όπου και ολοκληρώνει τη μελέτη των κλασσικών φιλοσόφων. Το 1820 γίνεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Το 1831 μετακομίζει στη Φρανκφούρτη όπου και ζει για το υπόλοιπο της ζωής του. Έχει παραιτηθεί από την ιδέα της ακαδημαικής σταδιοδρομίας και εντελώς απομονωμένος, αφοσιώνεται στη μελέτη των φυσικών επιστημών και τη συγγραφή. Φαίνεται ότι η ζωή του εκεί ήταν μάλλον ευχάριστη, αλλά ο ίδιος δεν ήταν ευτυχισμένος.
Εκτός από το γεγονός ότι ήταν εκ φύσεως μισάνθρωπος, ήταν και βαθιά απογοητευμένος από το γεγονός ότι κανείς δεν αναγνώριζε την αξία του και η πικρία του γινόταν εντονότερη από την περιφρόνησή του προς την επίσημη εγελιανή φιλοσοφία.Πεθαίνει το 1860 σε ηλικία 72 χρονών από πνευμονία.
Η μεταφυσική ανάλυση της Βούλησης από μέρους του Σοπενάουερ, η άποψή του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, ο αθεισμός και ο πεσσιμισμός του που διαπνέουν ολόκληρο το έργο του και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του, επηρέασαν πολλούς γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος όπως ο Νίτσε, ο Βιτγκενστάιν, ο Αινστάιν, ο Φρόυντ και πολλοί άλλοι. Με την έκδοση μιας συλλογής δοκιμίων (Πάρεργα και Παραλειπόμενα, 2 τόμοι,1851) γύρω από διάφορα θέματα που αφορούσαν την πανεπιστημιακή φιλοσοφία, τον υπερβατικό διαλογισμό, την παραψυχολογία, τις γυναίκες και διάφορα άλλα θέματα, ο Σοπενχάουερ άρχισε επιτέλους να κατακτά τη διασημότητα που τόσο ήθελε, με αποτέλεσμα η φήμη του να διαδοθεί πέρα από τους ακαδημαικούς κύκλους και με την πάροδο του χρόνου, ο Σοπενχάουερ απετέλεσε αντικείμενο λατρείας, με αναρίθμητους οπαδούς και θαυμαστές στην Αγγλία, τη Ρωσία και τις Η.Π.Α.
Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά αποφθέγματα του Άρθουρ Σοπενχάουερ που απεικονίζουν τις βασικές όψεις της φιλοσοφίας του:
“Ο άνθρωπος είναι αδύνατο να ζήσει ευτυχισμένη ζωή. Το καλύτερο που μπορεί να κατορθώσει είναι να ζήσει μια ηρωική ζωή”
“Δεν υπάρχει τριαντάφυλλο χωρίς αγκάθια. Πολλά αγκάθια όμως είναι χωρίς τριαντάφυλλο.”
“Η ευθυμία και η ελαφράδα της νεότητάς μας οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι ανηφορίζουμε το βουνό της ζωής και δε βλέπουμε το θάνατο που βρίσκεται στη βάση της άλλης μεριάς.”
“Η μεγαλύτερη σοφία είναι να κάνεις υπέρτατο στόχο της ζωής την απόλαυση του παρόντος, γιατί αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα, ενώ όλα τα άλλα είναι παιχνίδια του νου.”
“Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που μπορεί μια για πάντα να αποφεύγει να έχει παρτίδες με μεγάλο αριθμό συγγενικών του όντων.”
“Μόνο η αρσενική διάνοια, συσκοτισμένη από τη σεξουαλική ορμή, θα μπορούσε να ονομάσει το μικροκαμωμένο φύλο, με τους στενούς ώμους, τους φαρδείς γοφούς και τα κοντά πόδια, ωραίο φύλο.”
“Οι φίλοι υποστηρίζουν ότι είναι ειλικρινείς, αλλά στην πραγματικότητα ειλικρινείς είναι οι εχθροί.”
“Η ζωή είναι μια συνεχής μάχη για την επιβίωση, με τη σιγουριά της τελικής ήττας.”
“Το ταλέντο είναι σαν ένα σκοπευτή που χτυπάει ένα στόχο, τον οποίο οι άλλοι δεν μπορούν να πετύχουν. Η μεγαλοφυία είναι σαν τον σκοπευτή που χτυπάει ένα στόχο, τον οποίο οι άλλοι δεν μπορούν καν να δουν.”
“Οι μεγάλες δυστυχίες δεν επιτρέπουν στις μικρότερες να γίνουν αισθητές και, αντιστρόφως, ελλείψει κάποιας μεγάλης δυστυχίας, η παραμικρή στεναχώρια κι ενόχληση μας βασανίζει.”
“Εάν αυτός ο κόσμος δημιουργήθηκε από ένα Θεό δεν θα ήθελα να είμαι αυτός ο Θεός. Η δυστυχία αυτού του κόσμου θα μου ράγιζε την καρδιά.”
Επιμέλεια Κειμένου: Ευάγγελος Κουσιάδης, Συγγραφέας-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας info@kousiadis.gr
Παρακάτω μερικές προτάσεις μας από Σοπενχάουερ
Εγχειρίδιο πρακτικής σοφίας ( Εκδόσεις Ροές )
Για τη δυστυχία του κόσμου ( Εκδόσεις Πατάκη )
Αφορισμοί ( Εκδόσεις Ροές )
Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο ( Εκδόσεις Πατάκη )